Soda Ash in Soap Making

Soda Ash คือสิ่งที่คนเริ่มทำสบู่จะต้องเจอกันบ่อยๆ เนื่องจากยังไม่ทราบวิธีการป้องกัน โซดาแอซเป็นผง เถ้าหรือเกร็ดขาวๆ  มีขนาดที่แตกต่างๆกันไปตามแต่ละปัจจัย ซึ่งผงเถ้านี้คือโซเดียมคาร์บอเนต (Sodium Carbonate) จะเกิดขึ้นเมื่อนํ้าและด่างทำปฎิกริยากับคาร์บอนไดออกไซด์ (Carbondioxide) ในอากาศแทนที่การทำปฎิกริยากับนํ้ามันเพื่อเปลี่ยนเป็นสบู่ ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นบนด้านบนของสบู่เพราะเป็นส่วนที่สามารถสัมผัสกับอากาศได้มากที่สุดนั่นเอง

โซดาแอซเป็นอันตรายหรือไม่??….ส่วนที่เป็นเถ้าขาวที่เกาะบนหน้าสบู่นั้นเป็นส่วนที่ทำปฎิกริยากับอากาศแล้วกลายสภาพเป็นเถ้าสีขาวที่มีนํ้าหนัก ไม่สามารถปลิวไปไหนได้ จึงเกาะอยู่บริเวณด้านบนของสบู่ ดังนั้นเถ้าสีขาวนี้จึงไม่เป็นอันตรายต่อผิวหนัง

วิธีการป้องกันโซดาแอซ

1. อุณหภูมิ ไม่ควรใช้สารละละลายด่างที่อุณหภูมิต่ำมากเกินไป ควรใช้สารละลายด่างตอนเทลงในนํ้ามันที่อุณหภูมิระหว่าง 40-48 องศา หากใช้ต่ำกว่า 40 องศาโดอกาศการเกิดโซดาแอซจะมีสูง หรือหากใครชอบละลายทิ้งไว้ข้ามคืนโอกาสเกิดยิ่งมีสูง อาจจะทำการอุ่นนํ้ามันให้ร้อนประมาณ 40-45 องศา เพื่อช่วยลดปฎิกริยาส่วนนี้แทนค่ะ
   2. ใช้ปริมาณนํ้าในการละลายโซดาไฟมากเกินไป คนทำสบู่บางคนจึงนิยมการลดนํ้า (Water discount) จากที่สูตรกำหนดลงอีก 10-15% เช่น สูตรกำหนดให้ใช้นํ้า 380 กรัม ลดลงอีก 10% (38 กรัม) เท่ากับใช้นํ้าเพียง 342 กรัม
   3. เทตอนที่สบู่ยังเป็นไลท์เทรซ ซึ่งเฟสนี้การทำปฎิกริยาระห่างสารละลายด่างกับนํ้ามันยังไม่ค่อยสมบูรณ์มากเท่าไหร่ จึงมีโอกาสที่นํ้าและด่างจะไปทำปฎิกริยากับอากาศมากขึ้น
   4. ลดการใช้นํ้ามันอ่อนในสูตร เพราะนํ้ามันอ่อนจะทำปฎิกริยากับสารละลายด่างช้ากว่านํ้ามันแข็ง (หากเลือกที่จะใช้อาจจะต้องกวนให้สบู่อยู่ในเฟสของมีเดี่ยม (Medium trace) ให้มากขึ้นก่อนเทลงโมลด์
   5. การใช้ขี้ผึ้ง (Bee wax) ละลายให้อยู่ในอุณหภูมิที่สูงประมาณ 50-60 องศา และเทลงในชามที่ผสมสารละลายด่างกับนํ้ามันในช่วงไลท์เทรซ (Light trace)
   6. การฉีดแอลกอฮอล์บนหน้าสบู่หลังจากที่เทสบู่ลงโมลด์แล้ว เพื่อป้องกันไม่ให้นํ้าและด่างสัมผัสกับอากาศ

เพื่อนๆ สามารถดูวิธีการทำพร้อมสูตรจากการทดลองทำสบู่ให้เกิดโซดาแอซบนผิวหน้าได้ที่ลิ้งนี้
Blue Skinny Shimmy by NatureDaily

และภาพก่อนและหลังจากการใช้ไอนํ้าทำให้เถ้าสีขาวหายไป
Soda Ash Challenge by NatureDaily 

หากสบู่เกิดโซดาแอซหรือเถ้าสีขาวบนหน้าสบู่แล้ว มีวิธีการแก้ไขตามนี้ค่ะ

1. หากยังไม่ได้ตัดสบู่ สามารถใช้นํ้าร้อนราดบนหน้าสบู่ (โซดาแอซจะละลายหายไป) แล้ววางพักทิ้งไว้สัก 1-2 วันเพื่อให้สบู่แห้งแล้วค่อยตัดออกเป็นก้อนๆ
2. ใช้ผ้าบางๆ หรือถุงน่อง ชุบนํ้าอุ่นเช็ดบนผิวหน้าสบู่ วิธีการนี้เหมาะกับหน้าสบู่ที่เรียบๆ

** ควรใส่ถุงมือในการทำ เพราะเมื่อสบู่เปียกจะทิ้งรอยนิ้วมือบนสสบู่ได้ง่ายขึ้น **